Rzut kamieniem od polsko-czeskiej granicy wznoszą się okazałe czeskie skalne miasta. Takie miasto nie ma prawdziwych ulic, drzwi i okien. Jest to zespół skalnych form takich jak skałki, ambony, baszty, wieże czy grzyby skupionych w pobliżu siebie i oddzielonych wąskimi rozpadlinami. Wiele z nich przypomina zwierzęta lub postaci. Skalnych miast jest wiele, nawet w samych Czechach. Adršpašsko-teplické miasto skalne to jedne z najbardziej rozległych jednolitych masywów skalnych w Europie Środkowej. Ten zbudowany z piaskowca labirynt oferuje wyjątkową atmosferę i widoki o każdej porze roku.
Skalne Miasto to de facto dwa duże zbiorowiska skał (Adršpašské skály i położone kilka kilometrów dalej Teplické skály) połączone trasami turystycznymi oraz chronione jako rezerwat przyrody nieożywionej o nazwie Národní přírodní rezervace Adršpašskoteplické skály.
O Adršpachu słów kilka
To jedna z największych czeskich atrakcji turystycznych, która położona jest w pobliżu polskiej granicy – zaledwie 20 km od Kudowy-Zdroju!
Kilka słów o historii… Wiele milionów lat temu, podczas późnego proterozoiku, obecne morze i rzeki wytrącały tu swoje osady. W następnych epokach ruchy skorupy ziemskiej były bardzo aktywne powodując, iż akwen kilkakrotnie zmieniał swoją powierzchnię . W Jurze i Kredzie powrócił osadzając na dnie piasek i wapienne gliny. Ze względu na swoją masę i procesy chemiczne luźne ziarna piasku połączyły się w skałę zwaną piaskowcem. Kiedy morze się ostatecznie wycofało, obszar ten stał się lądem na zawsze, a na powierzchnię masywu piaskowca zaczęły działać kolejne naturalne siły takie jak mróz, woda, wiatr i słońce erodując jego powierzchnię i tworząc te bajkowe formy.
Te skały jeszcze do niedawna były niedostępne. Tylko niektórzy miejscowi szukali tu schronienia podczas wojen. Pierwsi turyści zaczęli tu przybywać na początku XVIII wieku – w okresie romantyzmu. Niemiecki poeta Johann Wolfgang Goethe również przybył tutaj w 1790 roku, ale widział jedynie niewielki fragment skalnego labiryntu, który stał się dostępny dopiero po 1824 roku, kiedy ogromny pożar wytrawił większość gęstego lasu, który bronił tego miejsca przed turystami.
W 1828 r. właściciel tego majątku, baron Ludvík Karel Nádherný, kazał stworzyć sieć szlaków turystycznych w skalnym mieście, dzięki czemu znacznie przyczynił się do rozwoju turystyki. Zrobiono wiele by pobyt odwiedzających uatrakcyjnić. Można było dla przykładu odświeżyć się w wodospadzie podczas koncertów gry harfistów. Nic dziwnego, że miasto skalne bardzo szybko zyskało rozgłos i było wówczas odwiedzane przez królów i cesarzy.
Te czasy już dawno minęły, ale wielbiciele majestatycznych widoków tych skał wciąż tu przyjeżdżają. Rezerwat Adršpach-Teplice to jedno z najbardziej popularnych miejsc przyrodniczych w Czechach.
W tym artykule proponujemy następujące propozycje wypraw i aktywności:
- dogtrekking w Adršpach i pobliskich skałach z psem (4),
- dogtrekking w Teplickich Skálach z psem (5).
Adršpašské skály | Adrszpaskie skały
Dojazd do Adršpachu
Dojazd do Adršpach z psem nie powinien sprawić nikomu większego problemu. Mamy tu bowiem kilka opcji.
Samochodem: najszybciej dojedziemy samochodem z Wrocławia i Wałbrzycha, przez przejście graniczne za Mieroszowem. Kiedy wjedziemy już na terytorium Czech, to trzeba przejechać przez małą miejscowość Zdoňov. Samochód możemy zostawić na jednym z parkingów (Parkoviště) w Adršpachu (50.6168325, 16.1229428)
Pociągiem: także dojedziemy bezpośrednio z Wrocławia przez Wałbrzych. Na dzień dzisiejszy (lipiec 2020) cena pełnego biletu wynosi 24zł a pociąg wyrusza z Wrocławia o 6:35 i o 15:10. Najbardziej aktualne dane znajdziecie na stronie Kolei Dolnośląskich.
Opłaty:
Wejście do rezerwatu jest płatne.
Osoby dorosła – 120 Kč, dzieci > 6 lat – 70 Kč, dzieci < 6 lat wchodzą za darmo.
Opłata za psa – 10 Kč (dostajemy papierowy pakiet na psie odchody, gustowny i ekologiczny).
Jeśli przyjeżdżamy samochodem to 100 – 150 Kč zapłacimy za parking.
Godziny otwarcia:
codziennie od 9.00 do 18.00
poza sezonem od 9.00 do 16.00 (ale wtedy też ceny są niższe!)
Szczegółowy cennik dostępny jest tu.
Przy wejściu dostaniecie również ulotkę (są też w języku polskim) z wykazem najważniejszych atrakcji– dokładnie taką, jaka dostępna jest na tej stronie.
Trasy przez Adršpach
Przy ładnej pogodzie, w weekendy i w wakacje, ilość zwiedzających ten rejon bywa ogromna. Jeśli chcesz zwiedzić skały w spokoju bez towarzystwa wszechobecnych tłumów, polecamy te trasy raczej w dni powszednie. Zwłaszcza jeśli wybieracie się w Adršpach z psem.
Szlak niebieski
Pierwsza trasa wiedzie szlakiem niebieskim dookoła jeziorka Pískovna (zatopiony kamieniołom piaskowca). To dość krótka trasa, ma niecały kilometr i z łatwością ją pokonamy w ciągu 30 minut licząc postoje na zrobienie zdjęć.
Szlak zielony
Właściwa trasa okrężna przez skalne miasto Adršpach, długości około 3,5 km, przebiega zielonym szlakiem turystycznym. Startujemy również w Adršpach albo kontynujemy wędrówkę po ukończeniu niebieskiej trasy. Dalszy odcinek wiedzie między wysokimi skałami – w niektórych miejscach trzeba przeciskać się przez dość wąskie szczeliny.
Po drodze można zobaczyć przeróżne skalne ostańce; Spiskowca (Pletichář), Kanapę Babci (Babiččina lenoška) i tuż za nią Głowę Cukru (Homole cukru). W swoim biegu trasa biegnie wzdłuż cieku wodnego Metuje – tego samego, który tworzy skalne jeziorka w labiryncie skalnym, liczne wodospady (najwyższy z nich ma 19m) a który potem już jako rzeka płynie przez wiele miejscowości które zawdzięczają mu swoje imię (Teplice n. Metują, Nowe Miasto n. Metują).Po krótkim spacerze dochodzimy do Bramy Gotyckiej, gdzie dawniej było wejście do skalnego miasta. Następnie długim korytarzem przez Rynek słoni (Sloní náměstí) do rozdroża. Stąd można wyruszyć żółtym szlakiem do Małego i dalej do Dużego wodospadu i do jeziorka z możliwością przepłynięcia się łódką (mogą tam być duże kolejki).
Jeżeli nie macie ochoty przejść przez Wilczy wąwóz (Vlčí rokle) do Teplickich skał, to musicie od
jeziorka wrócić i iść dalej zielonym szlakiem. Z niego jest najładniejszy widok na najwyższą
skałę – Kochanka (Milenci). Nieopodal jest też punkt widokowy, tzw. Wielka panorama (Velké panoráma, 552 m n.p.m.).
Droga wiedzie dalej do kolejnego punktu widokowego, z którego widać potężne skały Starosty (Starosta) i Starościny (Starostová). Wąska ścieżka wiedzie dalej. Potem można oglądać kolejne skały i kierować się na wyjście albo skręcić w lewo w kierunku pałacu.
Szlak zielony + żółty
Jeśli wybierzecie dalej żółty szlak, również nie będziecie zawiedzeni. Wiedzie on przez Wilczy wąwóz (Vlčí rokle) aż do Teplice nad Metují, gdzie znajduje się też wejście w skały, parking oraz przystanki kolejowy i autobusowe (Teplice nad Metují, skály).
Szlak jest nieco dłuższy – ma długość 5km, ale nie jest uciążliwy. Biegnie on, po skrzyżowaniu ze szlakami zielonymi, najpierw wzdłuż Metuji gdzie można obejrzeć wodospady, a potem Skalní potokiem, który przepływa przez obłędnie piękne torfowisko nad którym możemy przejść suchą stopą. Oprócz jednego fragmentu, tuż za rozstajem z zielonym szlakiem gdzie trzeba się trochę powspinać po drewnianych stromych schodach, a może nawet przenieść pupila w kilku miejscach, trasa wiedzie dość płaską doliną. Atrakcją po drodze jest też źródełko zimnej wody po prawej stronie (Stříbrný pramen; 50.597594, 16.133666), patrząc od Adršpach. Nad nim zbudowano „daszek” i zasugerowano by tej wody się napić wieszając kubeczek przy jej wypływie.
Powrót do Adršpach z psem. Wrócić do Adršpach możemy pociągiem kursującym stąd mniej więcej co godzinę.
Bilet dla osoby dorosłej kosztuje 16Kč. Bilet dla psa 15Kč, choć ta opłata nie jest stała. To tylko jeden przystanek i kilka minut jazdy 🙂
Teplické Skály | Teplickie skały
Stanowią najrozleglejszą część rezerwatu Adršpašskoteplické skály. Jeśli zdecydujecie się na spacer w te rejony to można zacząć w Teplice nad Metují – Skály (parking, przystanek autobusowy i kolejowy). Tam też znajduje się kasa biletowa (ceny i warunki wstępu tak jak w Adršpach).
Uwaga! W miesiącach wiosennych (kwiecień, maj) część obwodu może być tymczasowo zamknięta dla odwiedzających w celu ochrony miejsc lęgowych rzadkich gatunków ptaków.
Okrężna trasa przez Teplickie skalne miasto ma długość około 7 km i prowadzi niebieskim (a potem zielonym i żółtym) szlakiem turystycznym. Nieopodal wejścia, kawałek nad Teplickim
Echem (Teplická Ozvěna), można się wspinać po stromych schodach i drabinkach na platformę widokową
byłego warownego zamku Střmen. Zamek zbudowali panowie ze Skalicy, którzy dzierżyli także pobliskie zamki w Adršpachu i Vízmburku. Swą nazwę zawdzięcza herbowi rodowemu, który przedstawiał strzemię. Panuje pogląd, że tak jak zamki w Adrszpachu i Skalach, został zniszczony w okresie wojen husyckich lub później w roku 1447. Po zamku „Strzemię“ pozostały tylko ociosane ściany skalne z wycięciami na belkowanie oraz resztki schodów.
Dalej pojawiają się pięćdziesięciometrowe skalne ściany, ogromne kamienie i jaskinie. Po kilkunastu minutach dochodzimy do Skalnej Bramy (Skalní brána) z tablicą upamiętniającą pobyt Johanna Wolfganga Goethego w dniu 30 sierpnia 1790 roku. Na ukośnej ścianie Skalnej Bramy widać po lewej stronie wyciosaną datę „1824“, na pamiątkę pożaru, który zniszczył las porastający skały i odsłonił nieznane wcześniej fragmenty dzisiejszego rezerwatu.
Jeden z głównych symboli tego fragmentu skał to olbrzymia, gładka Wieża Strażnicza (Hláska) nad rozdrożem przy Skalnej Narzeczonej. Od Wieży Strażniczej wiedzie dalej Dużym i Małym Rynkiem Świątynnym, wokół Skalnej korony (Skalní koruna), gdzie w 1846 roku poprowadzono drogę do Świątyni (Chrám). Świątynią nazywa się wąwóz w masywie Świątynnych Ścian (Chrámové stěny), gdzie jeszcze na początku XX wieku grywano dla turystów na katarynce. Masyw Świątynnych Ścian osiąga wysokość siedemdziesięciu metrów.
I uwaga, mijamy kolejno formację skalną zwaną Psogłów z psem (Psohlavec se psem), Snoopy oraz Pies (Pes).
Można iść dalej niebieskim szlakiem wokół Skalnej wyspy do części zwanej Amfiteatrem, następnie przez Dolinę św. Anny (Anenské údolí) do rozstaju dróg. Za wąwozami Sybiru (Sibiř), gdzie śnieg może leżeć nawet w środku lata, kończy się szlak okrężny w Skałach Teplickich. Tą samą drogą wracamy do kasy przy wejściu.
Alternatywnie, można kontynować spacer przez dziki, skalny labirynt, którego monumentalne piękno dosłownie zapiera dech w piersiach i przy rozstaju w Krápníkach udać się wzdłuż potoku w górę, by oglądać kolejne wieże skalne i zakończyć spacer oglądając Teplické Skály z punktów widokowych.
Turystyczny szlak okrężny w Skałach Teplickich powiązany jest ścieżką dydaktyczną. Na piętnastu tablicach rozmieszczonych na całej długości szlaku znajdują się teksty o historii odkrywania skał, o ciekawostkach ze świata roślin i zwierząt oraz liczne fotografie i ilustracje, niestety jedynie po czesku.
Mamy nadzieję, że Wam i Waszym psiakom Skalne Miasto przypadnie do gustu i będziecie mogli zamiast klaksonów posłuchać śpiewu ptaków, a zamiast miejskiego smogu napawać się zapachem lasu i torfowisk!
PS. Hej, jak podobają Wam się czeskie klimaty i przeszliście już Adršpach z psem, zerknijcie także na post o Broumovskich Stěnach. Te przyjazne góry na pewno spodobają się Wam i Waszym pupilom!
