Ojcowski Park Narodowy z psem

Najmniejszy park narodowy w Polsce, znajdujący się tuż za miedzą Krakowa – Ojcowski Park Narodowy można zwiedzać z psem! To jeden z kilku parków narodowych, których piękno można podziwiać, nie zostawiając w domu pupila. Ponadto, zwiedzanie i wizytę w parku zdecydowanie można połączyć ze zwiedzaniem i pobytem w Krakowie.

Mimo swojego małego rozmiaru park oferuje dość duży wybór ścieżek turystycznych i ciekawych tras. Całość dość dobrze opisana jest na schematycznych tabliczkach w różnych punktach. Świetnym punktem wypadowym po parku jest oczywiście Ojców, natomiast ilość miejsc noclegowych jest tam mocno ograniczona. Wiele hoteli i agroturystyk mieści się w miejscowościach okalających OPN i są one równie dostępne, a z pewnością mniej tłoczne.

Informacje praktyczne

Za wstęp na teren Ojcowskiego Parku Narodowego nie są pobierane opłaty. Trzeba jedynie zapłacić za parking w Ojcowie (w 2020 jest to 20 PLN) albo wstęp do poszczególnych obiektów, do których z psem i tak nie wejdziecie (Jaskinia Ciemna, Zamek na Pieskowej Skale itp.).

Pełen opis szlaków turystycznych na terenie parku dostępny jest na stronie Ojcowskiego Parku Narodowego.

O Ojcowskim Parku słów kilka

Dość wcześnie dostrzeżono piękno tego miejsca. Starania o ochronę przyrody Doliny Prądnika sięgają pocz. XIX w., kiedy pojawiły się głosy o konieczności ochrony doliny, która wówczas była bardzo intensywnie wykorzystywane gospodarczo (pozyskiwanie drewna, pola uprawne). Odkryto tu wiele interesujących gatunków roślin i zwierząt oraz dokonano naukowej eksploracji jaskiń. Oprócz tego ojcowski krajobraz stał się tematem reportaży i wspomnień oraz natchnieniem dla wielu artystów i poetów. Piękno Doliny Prądnika, bogata flora i fauna, interesująca przeszłość archeologiczna skłaniały licznych przybyszów do objęcia ochroną tego zakątka, nazywanego nawet „Polską Szwajcarią”. Część historyczną i stare reportaże można zresztą obecnie oglądać na tablicach informacyjnych w Ojcowie.

Mimo to, do lat 50. XX w. nie chroniono właściwie tego obszaru. Dopiero w 1956 roku na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów utworzono Ojcowski Park Narodowy, jako szósty w Polsce.

Pod względem geograficznym OPN znajduje się w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Obejmuje część Doliny Prądnika, część Doliny Sąspowskiej wraz z przyległymi częściami wierzchowiny jurajskiej.

Obszar parku budują wapienie pochodzące z górnej jury. Powstały ze szkieletów organizmów na dnie dawnego morza. Wapienne podłoże sprzyja powstawaniu jaskiń, ostańców i innych form skalnych, które tu możemy podziwiać.

Dumnym symbolem tego parku jest nietoperz – główny bywalec tutejszych jaskiń i jeden z powodów ochrony tego obszaru.

Zwiedzanie Ojcowskiego Parku z psem

Ze swojej strony proponujemy kilka nietrudnych tras przez Ojcowski Park Narodowy z psem zahaczających o najważniejsze miejsca, zamki i spektakularne punkty widokowe.

Trasy:

1. z psem na Pieskową Skałę
2. z widokami na Dolinę Prądnika
3. przez Dolinę Sąspowską

1. na Pieskową Skałę z widokiem na Maczugę Herkulesa

Długość szlaku: 11,5 km
Uciążliwość: łatwy / średnio trudny
Czas przejścia z psem: ok. 4 h

Trasę na Pieskową Skałę możemy zaczynać w Ojcowie, w okolicy Grodziska lub podjechać na parking w okolicy samej Pieskowej Skały (wersja dla małych, krótkich łapek i zmęczonych właścicieli).

Większość trasy biegnie Doliną Prądnika, lasem i wzniesieniami OPN. U celu wyprawy jawi się Zamek w Pieskowej Skale. Natomiast między Grodziskiem a Pieskową Skałą znajdują się zabudowania kilku młynów z końca XIX wieku.

Zamek w Pieskowej Skale

Zamek ten jest obecnie oddziałem Zamku Królewskiego na Wawelu. Regulamin zabrania […] wprowadzania i wnoszenia zwierząt z wyjątkiem psów – przewodników. Można jednak zamek obejść i popodziwiać z zewnątrz.

Tak jak z wieloma innymi miejscami w OPN, z Pieskową Skałą i jej zamkiem związana jest legenda. Jedną z nich jest historia Dorotki i jej pieska:

Jest to his­to­ria cór­ki To­por­czy­ków Do­rot­ki, któ­ra wy­da­na wbrew swej wo­li za sta­re­go Sza­frań­ca po­ko­cha­ła słu­żą­ce­go na je­go dwo­rze gierm­ka, za co uwię­zio­no ją w zam­ko­wej wie­ży. Po pew­nym cza­sie prze­bra­ny w za­kon­ny ha­bit ko­cha­nek pod­jął się pró­by jej os­wo­bo­dze­nia, oby­dwo­je zos­ta­li jed­nak schwy­ta­ni i ska­za­ni na śmierć: gierm­ka roz­szar­pa­ły ko­nie, a Do­rot­ka u­mar­ła z gło­du w jed­nej z baszt zam­ku. Po­dob­no przez pe­wien czas je­den z jej psów wdra­py­wał się na stro­mą ska­łę przy­no­sząc reszt­ki je­dze­nia. Miej­sce zaś, na któ­rym znaj­do­wa­ło się le­gen­dar­ne wię­zie­nie, na­zy­wa się dziś Ska­łą Do­rot­ki.

Obchodząc zbocze zamkowe dookoła przechodzimy najpierw czerwonym/żółtym szlakiem, częściowo schodząc kamiennymi skałami w stronę parkingów i przystanku autobusowego. Zaraz za zamkiem skręcamy w lewo i kierujemy się czarnym szlakiem u podnóża budowli w stronę następnego punktu.

Maczuga Herkulesa

Widoczna jest zarówno z drogi w dolinie jak i naszej trasy dość dobrze. Nie można jej ominąć. Skała ma charakterystyczny kształt maczugi – szersza u góry, węższa przy podstawie. Całość ma 25 metrów wysokości. Sama zbudowana jest z twardych wapieni i powstała na skutek działalności wiatru i mrozu. Na jej wierzchołku znajduje się mały, żelazny krzyż, który upamiętnia zdobycie skały przez Leona Witka z Katowic w 1933 roku.

Z tą dość charakterystyczną formacją łączy się wiele legend i przypowieści. Jedna z nich dotyczy znanej z literatury i podań postaci szlachcica polskiego, który zaprzedał duszę diabłu.

Kiedy Twardowski został złapany przez Diabła w karczmie „Rzym” w Pychowicach, miał jeszcze ostatnią szansę na ratunek. Według podpisanego wcześniej cyrografu Diabeł musiał najpierw spełnić trzy warunki Twardowskiego, a dopiero potem mógł zabrać jego duszę do piekła. Jednym z żądań, postawionych czarnoksiężnikowi, było przeniesienie opisywanej skały z innego miejsca do Doliny Prądnika i osadzenie jej cieńszym końcem w dół. Efekt pracy Diabła możemy podziwiać dzisiaj pod Pieskowa Skałą.

wg E. Sukertowej „Legendy nadprądnikowe”, 1928 r.

Inne ciekawe skały obok to Skały Wernyhory (zwane też skałami Mickiewicza).

2. Dolina Prądnika

Długość szlaku: 7 km
Uciążliwość: łatwy / średnio trudny
Czas przejścia z psem: ok. 3 h

Trasa dookoła Doliny Prądnika należy do najciekawszych w parku. Są tu zjawiskowe punkty widokowe. Jest to także jedna z popularniejszych tras, więc jeśli chcecie ominąć tłumy lepiej wyruszyć stosunkowo wcześnie, zwłaszcza w weekendy.

Nasza propozycja na trasę jest nieco bardziej urozmaicona. Startujemy z parkingu w Ojcowie (50.211163, 19.831345) a następnie udajemy się na południe, w stronę dwóch budynków – Muzeum Ojcowskiego PN i Hotelu Kazimierz. Tu zaczyna się właściwy szlak i na tym etapie wiedzie ładną, uporządkowaną aleją. Wybieramy ścieżki oznaczone czerwonym/niebieskim aż do stawu rybnego (hodowla pstrąga). Staw ów okrążamy, a następnie wybieramy szlak czarny w górę – na zachodni brzeg doliny zboczem Chełmowej Góry (472m. n.p.m.). Jest to szlak normalnie biegnący do Jaskini Łokietka. My tam i tak nie wejdziemy (COVID-19). Przy rozdrożu pod Chełmową (430m. n.p.m.| 50.198564, 19.820731) wybieramy dalej szlak niebieski. On prowadzi malowniczym wąwozem zwanym Ciasnymi Skałkami aż do pierwszego punktu docelowego – Bramy Krakowskiej.

Brama Krakowska

Tak nazwano ostaniec tworzący wejście do Doliny Prądnika z Wąwozu Ciasne Skałki. Jej nazwa wywodzi się od faktu, że dawniej drogą tędy biegł szlak handlowy z Krakowa na Śląsk. Ściany Bramy Krakowskiej zbudowane są z odpornych na erozję bloków jurajskich wapieni o wysokości ok. 15 m. Zauważymy również, że lewa kolumna jest wyższa. Ponad doliną wznosi się też Igła Deotymy, zwężająca się ku górze skała, której nazwa odnosi się do postaci pisarki, Antoniny Domańskiej, która przyjeżdżała do Ojcowa na wakacje.

Źródełko Miłości

Jest wywierzyskiem krasowym, z którego wypływa woda o temperaturze ok. 7°C. Obudowany wypływ źródła znajduje się kilka kroków (50.1958204, 19.8299199) od Bramy Krakowskiej. Nie sposób je ominąć. Woda wpada do małego zbiornika, z którego wykute jest dno w kształcie serca.

Ciekawostką jest fakt, że naturalny wypływ źródła znajdował się bliżej bramy, jednak w związku z budową drogi przez Dolinę Prądnika woda została poprowadzona rurami do miejsca wtórnego (obecnego) wypływu. Według legendy każda para, która spróbuje wody ze źródełka, będzie bezgranicznie kochała się do końca życia.

Trasę kontynuujemy drogą z oznaczeniem żółtym i czerwonym. Po drodze miniemy pensjonat i kawiarnię. Na tym etapie potrzebowałyśmy kawy jak powietrza, na nasze nieszczęście kawiarnia ta otwierała się dopiero o 11:00. Mądra rada, by brać gorący napój ze sobą na trasę – zawsze 🙂

Przechodzimy przez strumień i zaraz za zabudowaniami jest rozdroże (50.189222, 19.835762) i wejście na szlak zielony, który prowadzi w górę zboczami Góry Koronnej (438m. n.p.m.).

Na tej trasie wydzielonych jest kilka punktów widokowych na dolinę. Każdy jest dość dobrze opisany, znajdują się też tablice z opisem poszczególnych szczytów.

Najbardziej znanym i obfotografowanym jest punkt tuż przy zejściu (50.196783, 19.831980), niedaleko wejścia do Jaskini Ciemnej z widokiem na znane ostańce skalne.

Rękawica

To kultowa, pocztówkowa skała o charakterystycznym kształcie przypominającym ludzką dłoń. Zwana też jest Pięciopalcówką lub Białą Ręką. Wznosi się ok. 85 m powyżej dna rzeki.

Według legendy nazwa skały Rękawica związana jest z pewnym najazdem tatarskim na ludność zamieszkującą Dolinę Prądnika. Przerażeni ludzie mieli wówczas szukać schronienia w Jaskini Ciemnej. Kiedy Tatarzy penetrowali dolinę w poszukiwaniu mieszkańców, Bóg zasłonił wejście do jaskini własną ręką, ratując w ten sposób ukrytych w niej ludzi .

Schodzimy dalej w dół i wracamy drogą asfaltową do punktu startowego mijając po prawej strony Igłę Deotymy. Możemy się też zatrzymać w jednej z restauracji w Ojcowie, których tu jest dostatek, i wypić dobrą kawę albo gorącą czekoladę.

3. Dolina Sąspowska

Długość szlaku: 4,7 km (z powrotem 9,3 km)
Uciążliwość: łatwy
Czas przejścia z psem: ok. 1,5 h (w dwie strony 3h)

Wyprawę zaczynamy w pobliżu stawów rybnych w Ojcowie, kończymy przy pierwszych zabudowaniach miejscowości Sąspów. Długość trasy w obrębie OPN wynosi około 5 kilometrów i prowadzi praktycznie po płaskim terenie, więc przejście jej nie powinno nikomu sprawić problemu.

Sąspówka

Na całej trasie towarzyszy nam potok, bowiem dnem doliny płynie Sąspówka – prawy dopływ Prądnika. Charakteryzuje się wyjątkowo czystą wodą (I klasa czystości). Dolina porośnięta jest lasem, głównie grądem i buczyną karpacką.

To też jest główny powód, dla którego szlak ten jest mniej popularny. Ze szlaku turystycznego większość skał jest prawie niewidoczna, zasłaniają je bowiem drzewa. Zaobserwujemy gdzieniegdzie porośnięte drzewami wapienne zbocza, w których skrytych jest ponoć kilkadziesiąt jaskiń. Cały teren doliny (poza łąkami na jej dnie) objęty jest ścisłą ochroną, poruszać wolno się tylko wyznaczoną ścieżką. Wspinaczka skałkowa jest zabroniona, na penetrację jaskiń trzeba mieć zgodę dyrekcji parku.

Mimo tych małych niedogodności polecamy tą trasę bowiem daje wytchnienie w gorące, letnie dni oraz, co ważniejsze, jest niezwykle urokliwa.

Willa Koziarnia

Po drodze mijamy rzadkie zabudowania – głównie drewniane domy z XIX i początków XX wieku . Jednym z takich budynków jest Willa Koziarnia, którą zbudowano w dwudziestoleciu międzywojennym a nawiązuje do tzw. „stylu dworkowego”. Obecnie znajduje się tu Obserwatorium Sejsmologiczne Instytutu Geofizyki PAN. Placówka mieściła się kiedyś w Krakowie, ale ze względu na wzrost drgań spowodowanych rozrostem miasta i działalnością człowieka postanowiono przenieść aparaturę w bardziej odludne miejsce, a dokładniej do Jaskini Koziarnia.

Życzymy Wam udanych wypraw w Ojcowski Park Narodowy z psem. Jest tu też wiele innych szlaków i miejsc godnych polecenia. Zwłaszcza, że przez park przebiega główny jurajski Szlak Orlich Gniazd, a także Szlak Warowni Jurajskich. OPN to także jedynie nikły procent powierzchni całej Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Chętnie wybierzemy się tu na dłużej w niedalekiej przyszłości albowiem wędrując po tych dolinach i skałkach wypoczywa się fenomenalnie.